Adet Düzensizliği
Anne olabilmek için gerekli koşullardan biri de “düzenli adet döngüsü ve yumurtlamaya” sahip olmaktır. Bu iki koşul birbiriyle uyum içerisinde olmasına rağmen, bazı sebeplerden dolayı döngüde bozulmalar meydana gelebilir. Yumurtlayamamak ya da adet düzensizliğine sahip olmak kadınları hem psikolojik hem de fiziksel olarak olumsuz etkileyebilir. “Adet düzensizliği” ortaya çıktığında ise hamile kalamama, düşük yapma ya da yumurtlama ile ilgili çeşitli problemler görülebilmektedir. Bu yüzden adet düzensizliği “kesinlikle tedavi edilmesi gereken” kadın hastalıklarındandır.
Adet Düzensizliği Nedir?
Çeşitli sebeplerden kaynaklanabilecek olan adet düzensizliği, her kadının yaşayabileceği bir sorundur. Ergenlik dönemine giriş ile başlayan “yumurtlama” döngüsünün sekteye uğraması “adet düzensizliği”ne yol açabilir. Bunu takiben ileride görülebilecek olan “yumurtlama problemleri”yle beraber infertilite riski de artış göstermektedir. Çünkü rahim, her ay adet döngüsü ile yeni yumurta oluşumunu tetikler. Adetin düzensizliği durumu ortaya çıkarsa, yumurtlamada ciddi problemler görülür.
Kadınların ortalama 28 günde 1 olacak şekilde adet görmesi normaldir. 21 günden az, 35 günden fazla olduğu durumlarda “adet düzensizliği”nden bahsedilebilir.
“Düzensiz Adet Görme” Nedir?
Kanama olan ilk gün adetin başlangıcı olarak kabul edilir ve 28 günde bir tekrarlanması beklenir. Adeti etkileyen hormonal ya da bedensel değişiklikler olursa normal kabul edebiliriz ancak gecikme ya da erken adet döngüleri sürekli olmaya başlarsa “adet düzensizliği” olduğunu söyleyebiliriz.
21 günden az, 35 günden çok sürede adet döngüsü görülmekte ise, “jinekolojik” bir sebep olabilir. Jinekolojik bir sebep bulunamaz ise, süreklilik olduğu dikkate alınacak ve düzensiz adet döngüsünden söz etmek gerekecektir. Düzensiz adet döngüleri devam eden kişilerin tedavi olması gerekir.
Adet döngüsünün başlamasından itibaren diğer kanamaya dek geçen sürede yumurtlama görülmesi beklenir. Eğer yumurta döllenmezse adet kanaması başlar ve adet düzensizliği yumurtlamaya engel olur. Sebebi ise beynin “hipotalamus” kısmındaki üreme hormonlarının çalışmaması ve üreme sistemlerinin işlevlerini yapamaması olabilir.
Adet Düzensizliğinin Sebepleri
Gebe kalmak isteyen bireylerin gebe kalamamasındaki önemli sebeplerden biri de adet düzensizliği olarak gösterilebilir. Adet düzensizliği yaşayan kadınlarda yumurtlama problemlerine rastlanılması ihtimali yüksektir. Adet düzensizliklerinin sebepleri ise hastadan hastaya değişiklik göstermekle birlikte, bazı argümanlar şunlardır:
- Yumurtalıktaki kistlerin adet döngüsüne olan etkisi
- Psikolojik faktörlerin adet düzenini etkilemesi
- Rahimdeki polip ve miyomların düzensiz ve aşırı şekilde kanamalı adetlere sebep olması
- Rahim kanserinin adet döngüsünü olumsuz etkilemesi
- Hormonal değişikliklerin adet düzensizliği ortaya çıkarması
- Gebelik oluşumu ile adet düzensizliğinin görülmesi
- Menopoz sürecinde görülebilen adet düzensizliği
- İlaçların kısa dönemli adet düzensizliği yaratması
- Rahim içindeki tabakaların fazla büyümesi sonucunda görülen adet düzensizliği durumu gibi faktörler, adet düzensizliğini ortaya çıkaran olası sebeplerdir.
Adet Düzensizliğinin Tanısı Nasıl Konur ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bazı durumlarda olağan kabul edilen adet düzensizliklerinde göz önüne alınan kriter “zaman” olarak görülür. Eğer normal döngüsünde devam eden adetiniz birden düzensiz duruma geçtiyse, arkaplanındaki psikolojik ve jinekolojik etkenler düşünülür. Ancak kronik hale gelmiş ve uzun süredir devam eden adet düzensizlikleri için olası tüm sebepler araştırılmalı ve bu doğrultuda bir tedavi planlanmalıdır.
Gebelik oluşumunda olumsuz etkisi olduğu düşünülen adet düzensizliği için, infertilenin tek nedeni demek mümkün değildir. Ancak gebe kalamamak ile düzensiz adete sahip olmak arasında bir ilişkiden bahsetmek de mümkündür. Bu yüzden, gebe kalamıyor ve adetlerinizde düzensizlik yaşıyorsanız; önce düzensizliği çözmeli, ardından gebe kalmayı denemelisiniz.
Yılda 1-2 kez görülen adet gecikmesi doktorlar tarafından normal kabul edilmektedir. Sürekli olarak devamsız görülen adetler ve kanama miktarındaki değişiklikler bir sorun olduğunu göstermektedir. Bu yüzden, kadın doğum uzmanına görünmeniz sağlıklı olacaktır.
Ayrıca, rahim ağzı kanseri üzerine yapılan araştırmalar doğrultusunda çoğu kadında “menapoza giriyordum, bu yüzden adet düzensizliğinin normal olduğunu düşündüm” düşüncesi olduğu görülmüştür. 40 yaş ve üzeri kadınlarda görülen adet düzensizliğinin rahim kanseri dolayısıyla görülebileceği unutulmamalı ve yılda bir kez jinekolojik muayene yaptırmak alışkanlık haline getirilmelidir.
Adet Göremeyenler ya da Adetleri Düzensiz Olanlar Dikkat!
2-3 döngünüzde adetinizde gecikme ya da değişimler görülüyorsa, evde gebelik testi yapın. Eğer gebe değilseniz ve hala adet olmadıysanız, mutlaka kadın doğum uzmanına görünün. Doktorunuz kadınlık hormonlarınızın tahlil sonuçlarına bakarak, rahim ve yumurtalıklarınızı ultrason ile inceleyerek adet düzensizliğinizin sebebini tespit edebilecek ve ilaç tedavisine başlayabilecektir. İlaç tedavisinin işe yaramadığı durumlarda ileri tanı yöntemleri de sorunun kaynağı bulunabilir.
Hayatınızı etkileyen adet düzensizliklerinde muayene olmayı ihmal etmemeli ve bu düzensizliklerin kimi zaman doğal iken, kimi zaman ise jinekolojik hastalıkların başlangıcı olarak görülebileceğini unutmamalısınız.
